Vùng Cùa còn gọi khu vực Tân Sở, gồm 2 xã Cam Chính, Cam Nghĩa, huyện Cam Lộ (Quảng Trị). Cách đây gần 130 năm, vùng Cùa được vua Hàm Nghi chọn xây dựng thành Tân Sở làm nơi kháng chiến chống giặc Pháp đô hộ. Ngày nay, vùng Cùa nổi tiếng trong và ngoài nước, bởi những sản vật thơm ngon đặc biệt của nó…
Vùng Cùa nằm trên một vùng gò đồi lẫn bình nguyên rộng lớn về phía Tây Nam huyện Cam Lộ, với khoảng hơn 3.000 ha đất tự nhiên. Từ xa xưa, người dân đã biết tận dụng lợi thế nguồn đất đỏ bazan màu mỡ, trồng các loại cây gắn bó hằng ngày với đời sống con người và có giá trị kinh tế cao, như tiêu, nghệ, mít, chè xanh. Trải qua bao biến cố của lịch sử, người dân vùng Cùa vẫn giữ gìn, phát triển chúng. Ngày nay, những sản vật này ở Cùa đã có mặt khắp nơi trong và ngoài nước.
Ông Nguyễn Hùng Lâm, Phó Chủ tịch UBND xã Cam Chính, cho hay: “Nhiều năm nay, Công ty TNHH MTV Thương mại Quảng Trị đã tập trung thu mua hạt tiêu ở Cùa, phối hợp với bà con nông dân xây dựng thương hiệu cho hạt tiêu này. Năm 2013, hạt tiêu Cùa đã chính thức được công nhận đạt chuẩn quốc tế. Bây giờ, hạt tiêu Cùa đã vào các siêu thị trên cả nước”.
Anh Đức đang làm giàu từ việc chế biến tinh bột nghệ Cùa.
Trong câu chuyện về đặc sản của một vùng quê miền trung du đất đỏ bazan, ông Đặng Đỗ Đạt, một nông dân ở xã Cam Nghĩa bấm đốt ngón tay, thong thả bảo: “Với người dân xứ Cùa, bát nước chè xanh không thể vắng mặt trong câu chuyện giao hảo mỗi sớm mai, trong mâm cỗ dâng cúng tổ tiên hay kể cả những tiệc tùng cưới hỏi”.
Đó cũng là minh chứng sinh động cho hình ảnh khắp thôn xóm ở Cùa, ai ai cũng trồng chè. Nhà trồng nhiều thì dăm bảy chục gốc, nhà ít thì chục gốc, có nhà còn dùng chè trồng thành tường rào xanh ngút…
Chia tay ông Đạt, tôi đến gặp anh Trần Minh Đức, ở thôn Bảng Sơn, xã Cam Nghĩa. Anh Đức từng là giáo viên có thu nhập ổn định, nhưng rồi bỏ phố về quê để gắn bó với cây nghệ quê nhà. Hỏi duyên cớ, anh cười hiền, thổ lộ: “Tôi không thích hợp mấy với nghề dạy học, hơn nữa nhiều năm liền sống ở chốn thị thành, song trong tâm thức tôi không lúc nào rời xa được vùng đất rơm rạ ở quê. Vậy nên tôi quyết định trở về đây để lập nghiệp theo cách riêng của mình”.
Ngày ngày, trên khắp vùng Cùa đều thấy chàng trai trẻ – thạc sĩ ngành kinh tế Trần Minh Đức vào tận các hộ dân để thu mua củ nghệ tươi. Sản phẩm làm ra, anh đưa lên mạng, tìm nơi tiêu thụ. Đến bây giờ, khách hàng của anh đã có khắp trong nước, từ TP Hồ Chí Minh ra đến Hà Nội. Bình quân mỗi năm anh chế biến khoảng 40 tấn nghệ tươi, cứ mỗi tấn cho ra 70kg tinh bột nghệ. Với giá hiện tại dao động từ 500-700 ngàn/kg, trừ tiền nhân công, chi phí, mỗi tháng, anh thu lãi 30-40 triệu đồng…
[nguon]http://cand.com.vn/Phong-su-tu-lieu/San-vat-vung-Cua-379961/[/nguon]