Quảng Trị nằm trên trục đường Quốc lộ IA từ Bắc vào Nam ; ở giữa tỉnh Quảng Bình và tỉnh Thừa Thiên Huế là 2 tỉnh có nghành Du lịch phát triển; có Di sản Thế giới được nhiều Du khách gần xa biết đến. Quảng Trị lại nằm trên trục đường Xuyên Á của tuyến Hành lang Kinh tế Đông – Tây (EWEC) qua cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo, thuận lợi cho các ngành giao thông, thương mại, du lịch và hợp tác đầu tư với các nước ASEAN. Hệ thống giao thông thuận lợi, bao gồm cả đường bộ, đường sắt và đường thuỷ.

Quảng Trị là tỉnh có nhiều  tiềm năng tài nguyên  để phát triển Du lịch.

Điều kiện tự nhiên:

Quảng Trị có tổng diện tích tự nhiên 473.982,24ha trong đó đất sản xuất nông nghiệp: 87.837,91 ha (18,53%); đất lâm nghiệp có rừng: 290476,13 ha (61,28%)  trữ lượng gỗ khoảng 11 triệu m3; trong đó khả năng khai thác khoảng trên 60%; đặc biệt có trên 23.000 ha đất bazan.

Có đá vôi ở Tân Lâm, Tà Rùng với trữ lượng lớn (trên 3 tỷ tấn) ; vàng ở Avao; titan ở Vĩnh Linh và Gio Linh; các mỏ cát silic ở vùng Nam- Bắc Cửa Việt và ở huyện Hải Lăng với trữ lượng lớn có thể sản xuất thuỷ tinh cao cấp và các sản phẩm vật liệu xây dựng. Ngoài ra, các loại khoáng sản như đá granit, cao lanh và ăngtimoan đang trong quá trình thăm dò để đầu tư khai thác. Cách bờ biển Quảng Trị khoảng 100-120 km có nguồn khí mêtan chất lượng cao với trữ lượng từ 60-100 tỷ m3.

Bờ biển dài khoảng 75km, có 2 cửa viển là Cửa Việt và Cửa Tùng, ngư trường rộng 8.400km2, có nhiều loại hải sản có giá trị kinh tế cao như tôm hùm, mực nang, cá cam, hải sâm.

Tiềm năng về biển đảo:

Bờ biển của Quảng Trị dài khoảng 75 km, có nhiều bãi biển đẹp môi trường trong lành, đa số còn nguyên sơ có khả năng khai thác du lịch cao, nhiều bãi biển đã rất nổi tiếng trong cả nước..

 Biển Cửa Tùng: Đây là bãi biển có quy mô không lớn, tuy nhiên là bãi biển nổi tiếng nhất của Quảng Trị. Cửa Tùng đã từng được mệnh danh là “Nữ hoàng của các bãi biển”. Sự đầu tư phát triển chưa tương xứng và phù hợp thời gian qua cùng với những biến động của dòng chảy đã ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng của bãi biển này. Tuy nhiên đây vẫn là một trọng những tài nguyên du lịch biển đảo nổi trổi quan trọng của Quảng Trị.

Biển Cửa Việt: Nằm sát với biển Cửa Tùng, kéo dài khoảng 14km, là bãi biển lớn nhất của Quảng Trị, nằm gần cảng Cửa Việt. Hạ tầng giao thông của bãi biển này đã được đầu tư tương đối tốt. Với diện tích lớn, chất lượng bãi cát và bãi biển cao, khoảng cách khoảng 15 km từ Đông Hà, đây sẽ là điểm đón khách du lịch nghĩ dưỡng biển quan trọng của Hành lang Kinh tế Đông  – Tây.

Đảo Cồn Cỏ:

Với diện tích khoảng 230ha, Đảo Cồn Cỏ không chỉ là tài nguyên biển đảo quan trọng của Quảng Trị,  đây còn là một địa danh nổi tiếng từ thời kháng chiến chống Mỹ với những chiến tích lịch sử anh hùng. Với hạn chế về quỹ đất, trữ lượng nước ngọt, phương tiện vận chuyển…. việc phát triển du lịch Đảo Cồn Cỏ cần được cân nhắc với quy mô hợp lý. Đặc biệt đây là một trong những địa điểm tiền tiêu, có vị trí đặc biệt quan trọng về an ninh quốc phòng.

Các bãi biển ở Hải Lăng:

Bãi biễn Mỹ Thuỷ xã Hải An nằm cách quốc lộ 1A khoảng 15km về phía đông, hàng năm thu hút khá nhiều khách du lịch cả trong và ngoài tỉnh. Tuy nhiên với sự hình thành và phát triển của khu Đông Nam, định hướng khai thác các bãi biển ở Hải Lăng sẽ có những điều chỉnh. Khu vực bãi biễn dự kiến sẽ phát triển là bãi biễn xã Hải Khê nằm cách bãi biển Mỹ Thuỷ khoảng 7-8km về phía Nam. Đây là một bãi biển nhiều tiềm năng tuy điều kiện khai thác hiện nay còn chưa thuận lợi bằng các khu vực khác. Định hướng phát triển của khu vực này trước mắt là phục vụ trực tiếp khu Đông Nam.

Bãi biển Triệu Lăng:

cũng tương tự như bãi biển Hải Khê, bãi biển Triệu Lăng mặc dù có tài nguyên du lịch biển rất có giá trị, tuy nhiên, trước mắt khai thác hạn chế, phục vụ khách du lịch từ khu Kinh tế Đông Nam, trong tương lai việc đầu tư phát triển bãi biển Triệu Lăng sẽ phụ thuộc vào nhu cầu cụ thể của thị trường.

 Biển Vĩnh Thái:

Đây cũng là một bãi biển đẹp, có nhiều tiềm năng phát triển, đặc biệt là dòng khách đi đường bộ trên quốc lộ 1A. Việc phát triển bãi biển Vĩnh Thái sẽ nằm trong tương quan chung trong việc phát triển các khu du lịch biển đảo của Quảng Trị và Quảng Bình.

Tiềm năng về lịch sử – cách mạng:

Có thể nói đây là tài nguyên du lịch nổi trội  và độc đáo nhất của Quảng Trị, được tạo nên bởi hệ thống di tích đồ sộ với 453  di tích lịch sử cách mạng đặc biệt trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Đây là sự khác biệt lớn nhất của tài nguyên du lịch Quảng Trị với các địa phương khác trong vùng với cả nước. Các di tích tiêu biểu trong hệ thống di tích lịch sử cách mạng.

Di tích đôi bờ Hiền Lương – Bến Hải: là cụm di tích đặc biệt quan trọng, là điểm đến “bắt buộc” khi tới Quảng Trị. Cụm di tích này gồm: sông Bến Hải, cầu Hiên Lương, cột cờ Hiền Lương, tượng đài Khát vọng Thống nhất, Bảo tàng vĩ tuyến 17, Đồn Công an Hiền Lương và các di tích, chứng tích của một thời kỳ gần 20 năm phân chia Nam Bắc. Cụm di tích này đã được công nhận là “di tích đặc biệt Quốc gia”.

Thành cổ Quảng Trị và những địa điểm lưu niệm sự kiện 81 ngày đêm năm 1972 được công nhận di tích quốc gia đặc biệt: là chứng tích của bản hàng ca bi tráng 81 ngày đêm mùa hè đỏ lửa 1972. Đây là một trong những địa điểm thu hút khách tham quan và đặc biệt là tri ân anh hùng, liệt sỹ lớn nhất của tỉnh Quảng Trị và cả nước. Nằm gần thành cổ Quảng Trị là một số địa điểm du lịch quan trọng như Tượng đài Mai Quốc Ca, Nhà hành lễ và Bến thả hoa sông Thạch Hãn, Nhà tưởng niệm và tượng đài cố Tổng Bí thư Lê Duẩn.

 Hệ thống di tích đường Hồ Chí Minh đã được công nhận di tích quốc gia đặc biệt: Là một trong những cung đường bom đạn ác liệt và huyền thoại nhất thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Các điểm tham quan quan trọng nhất bao gồm: Khe Hó, đường Khe Sanh – Sa Trầm – Tà Long, cầu treo Bến Tắt, hệ thống các điểm vượt Đường 9….

Nghĩa trang liệt sỹ Quốc gia Trường Sơn: nằm trên đường Hồ Chí Minh, nghĩa trang quy tụ 10.333 một liệt sỹ, Nghĩa trang liệt sỹ Quốc gia Đường 9: Là nơi quy tụ 10.045 một liệt sỹ, nằm ngay bên Quốc Lộ 9 là địa điểm tri ân đặc biệt quan trọng của Quảng Trị cũng như cả nước.

Di tích quốc gia đặc biệt Địa đạo Vĩnh Mốc và hệ thống làng hầm Vĩnh Linh, đặc biệt Địa đạo Vĩnh Mốc nằm ở xã Vĩnh Thạch, huyện Vĩnh Linh, với nhiều km đường hầm và các công trình, khu chức năng phục vụ đời sống, sinh hoạt thường nhật của người dân.  Là hình ảnh thu nhỏ của làng quê, kiến tạo trong lòng đất, địa đạo Vĩnh Mốc khác biệt với tất cả các công trình ngầm khác ở Việt Nam cũng như trên thế giới. Đây là một trong những điểm thu hút khách du lịch, đặc biệt là khách quốc tế mạnh nhất của Quảng Trị.

Sân bay Tà Cơn – Đường 9 – Khe Sanh – Làng Vây – Lao Bảo: Là một trong những địa danh nổi tiếng nhất không chỉ ở Việt Nam mà cả trong lịch sử quan sự Hoa Kỳ. Đây là một trong những điểm tham quan quan trọng nhất trên Hành lang kinh tế Đông – Tây.

Căn cứ Dốc Miếu và Hàng rào điện tử MC Namara: Đây là căn cứ điểm quân sự mạnh trong tuyến phòng thủ chiến lược mang tên Hàng rào điện tử MC. Namara, là một di tích từng nổi tiếng thời chống Mỹ và là hệ thống phòng ngự hỗn hợp bao gồm nhiều phương tiện chiến tranh và thiết bị điện tử hiện đại nhất,  mang tên của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ MC.Namara.

Khu Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hoà Miền Nam Việt Nam: Thuộc địa phận thôn Tần Hoà, xã Cam Thành, huyện Cam Lộ cách thành phố Đông Hà 12km về phía Tây, cách Quốc lộ 9 khoảng 200m về phía Bắc. Được xây dựng vào giữa năm 1973, khu vực này đã được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia vào năm 1971.

– Nhà tù Lao Bảo: Do người Pháp xây dựng từ đầu thế kỹ 20, là một trong những “địa ngục trần gian” cùng với nhà tù Kon Tum và Sơn La.

Tiềm năng về văn hoá – lịch sử:

Không chỉ phong phú với các tài nguyên du lịch lịch sử – cách mạng, du lịch biển đảo, du lịch sinh thái, hệ thống tài nguyên du lịch văn hoá – lịch sử của Quảng Trị cũng hết sức hấp dẫn.

Các công trình – di tích tôn giáo, mà nổi bật nhất là Tổ Đình Sắc Tứ và Nhà thờ La Vang. Đây là hai công trình quan trọng với 2 tôn giáo lớn nhất tại Việt Nam hiện nay. Ngoài ra, tại Quảng Trị còn có nhiều công trình văn hoá tiêu biểu như: Đình làng Nghĩa An, hệ thống các giếng Chăm, Đình Lập Thạch, Đình Điếu Ngao, Đình Trung Chỉ.

Di tích Thành Tân Sở (xã Cam Chính, huyện Cam Lộ) là di tích thành luỹ quân sự cuối cùng của nhà Nguyễn, gắn với phong trào Cần Vương đã được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia cũng là một điểm tham quan du lịch hết sức có giá trị.

Các tài nguyên du lịch gắn với văn hoá truyền thống của đồng bào dân tộc ít người cũng là một điểm nhấn của du lịch Quảng Trị, trong đó nổi trội hơn cả là Vân Kiều và PaCô. Những địa điểm có thể đầu tư phát triển du lịch tìm hiểu văn hoá dân tộc thuận lợi là làng Klu, Tà Rụt và Bản Cát. Đặc biệt là làng Klu đã được đầu tư tương đối tốt để phát triển du lịch cộng đồng. Tuy nhiên việt khai thác cần tổ chức lại…

Quảng Trị cũng có nhiều làng nghề truyền thống có thể kết hợp khai thác du lịch như: làng hương Đông Định (thị trấn Cam Lộ), dệt chiếu Lâm Xuân (Gio Mai, huyện Gio Linh), đan lát Lan Đình (Gio Phong, huyện Gio Linh), bún Cẩm Thạch (Cam An, huyện Cam Lộ), bánh ướt Phương Lang (Hải Ba, huyện Hải Lăng), làng mộc Cát Sơn (Vĩnh Linh), nón lá (Bố Liêu, huyện Triệu Phong), làng hoa An Lạc (Đông Hà), rượu Kim Long (Hải Quế huyện Hải Lăng), nước mắm làng Tùng Luật…

Quảng Trị cũng có nhiều lễ hội trong đó gồm các lễ hội gắn với cuộc kháng chiến chống Mỹ như: Lễ hội Thống nhất Non sông, lễ hội Hoa đăng Thành Cổ, lễ hội Huyền thoại Trường Sơn; Lễ hội Quốc tế như: Lễ hội Nhịp cầu Xuyên Á; các lễ hội tôn giáo như: Lễ hội Tổ Bình Sắc Tứ, lễ hội Kiệu La Vang; và các lễ hội văn hoá truyền thống như: Lễ hội đua thuyền truyền thống, lễ hội chợ đình Bích La, hội cướp cù Gio Linh, lễ hội Arieuping của đồng bào miền Tây Quảng Trị..

Ẩm thực Quảng Trị cũng có nhiều nét đặc sắc, có khả năng góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch của tỉnh như: bánh ít lá gai, cơm hến, bánh tráng thịt heo, bánh bột lọc, thịt trâu lá trơng…

Tiềm năng du lịch thương mại- mua sắm:

Quảng Trị nằm trên trục Quốc lộ 1A và đường Hồ Chí Minh, đường sắt Bắc Nam, quốc lộ 9 – Hành lang Kinh tế Đông – Tây. Quảng Trị là một trong những địa phương có tiềm năng phát triển du lịch thương mại – công vụ và đặc biệt là du lịch đường biên.

Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo đã là một trong những cửa khấu đầu tiên và nổi tiếng nhất giữa 2 nước Việt Lào. Đây cũng là cửa khẩu quan trọng nhất trong tuyến hành lang kinh tế Đông Tây kết nối Việt Nam với Lào, Thái Lan, Myanmar và Vân Nam (Trung Quốc). Ngoài ra cửa khẩu La Lay mới được công nhận cửa khẩu Quốc tế cùng với sự hình thành và phát triển của khu Đông Nam, cảng Mỹ Thuỷ, đặc biệt là sự hình thành của cộng đồng ASEAN vào năm 2015, tiềm năng phát triển du lịch thương mại – công vụ của Quảng Trị sẽ còn trở nên to lớn hơn.

Tiềm năng về sinh thái- cảnh quan.

Không chỉ có biển đào, Quảng Trị còn có nhiều tài nguyên du lịch tự nhiên cũng rất đa dạng và hấp dẫn với nhiều tài nguyên du lịch sinh thái, sông suối, hồ, cảnh quan …

Quảng Trị có hệ thống sông ngòi khá dày đặc, mật độ trung bình 0,8 đến 1 km/km2. Do đặc điểm địa hình bề ngang hẹp, có dãy Trường Sơn núi cao ở phía Tây nên các sông của Quảng Trị có đặc điểm chung là ngắn và dốc. Toàn tỉnh có 12 con sông lớn nhỏ, tạo thành 3 hệ thống sông chính là sông Bến Hải, sông Thạch Hãn và sông Ô Lâu (Mỹ Chánh). Cảnh quan các sông đều rất hấp dẫn cả khu vực hạ lưu và thượng nguồn. Tuy nhiên do nằm gần núi và biển, nên chế độ thuỷ văn tương đối phức tạp vào mùa mưa bão.  Quảng Trị cũng có một số sông chảy về phía Tây thuộc hệ thống sông Mêkông như các sông Sê-Pôn, Sê-Bang-Hiêng .. .Nằm trong khu vực miền núi phía Tây có nhiều dòng suối có giá trị cảnh quan cao.

Hệ thống hồ, đặc biệt là các hồ thuỷ lợi, thuỷ điện cũng có tiềm năng phát triển du lịch, đặc biệt vào những tháng nóng, gió tây. Hệ thống các hồ thuỷ lơi, thuỷ điện này bao gồm các hồ: Rào Quán,  Trúc Kinh, Bảo Đài …

Quảng Trị có nhiều khu vực sinh thái. Những khu vực này có thể được chia thành hai dạng với hình thức phát triển khác nhau, phục vụ các thị trường khác nhau. Là các khu rừng tài nguyên ở khu đồng bằng như: Rú Lịnh, Trằm Trà Lộc. các khu vực này có đặc điểm là diện tích nhỏ nhưng có thảm thực vật tương đối phát triển và nằm tương đối gần Đông Hà và thị xã Quảng Trị. Kết hợp với các chuyến dã ngoại sinh thái cuối tuần, phục vụ nhu cầu nhân dân trong tỉnh. Loại thứ hai là các khu bảo tồn tự nhiên nằm ở khu vực miền núi phía Tây của tỉnh như Đakrong và Bắc Hướng Hoá. Với tính đa dạng sinh học cao, các tỉnh khu vực này phù hợp cho các hoạt động nghiên cứu khoa học và du lịch sinh thái chuyên sâu. Các hoạt động này cũng có thể được kết hợp với du lịch cộng đồng, tìm hiểu văn hoá dân tộc ít người.

Cầu treo Đakrông

Quảng Trị nhiều khu vực có cảnh quan đẹp, có thể trở thành các tuyến du lịch, ngoại cảnh hấp dẫn như dọc tuyến đường Hồ Chí Minh, khu vực Đakrông, Khe Gió, hồ Rào Quán, hồ Ái  Tử…Suối khoáng nóng Klu cũng là một điểm tài nguyên du lịch có giá trị, góp phần đa dạng hoá tài nguyên du lịch và sản phẩm du lịch của Quảng Trị.

Tuy nhiên các tiềm năng trên chỉ là các tài nguyên sẵn có. Để cho các tài nguyên trên thành các sản phẩm Du lịch hấp dẫn du khách là cả một quá trình cần có sự chung tay, góp sức của Chính quyền, của toàn dân. Đặc biệt cần phải có nhà Đầu tư và khai thác Du lịch chuyên nghiệp, có tầm cỡ và biết kết nối tối đa và hiệu quả.

Hiện nay,  Quảng Trị mới chỉ khai thác Du lịch còn khiêm tốn. Khách du lịch nội địa là lượng khách chủ yếu, trung bình hàng năm chiếm khoảng 85% tổng lượng khách du lịch đến Quảng Trị. Khách quốc tế đến Quảng Trị chủ yếu từ các nước Đông Nam Á, trong đó thị trường khách Lào, Thái chiếm tỷ lệ tương đối lớn đến 43,1% tiếp theo là thị trường khách Mỹ, Anh, Pháp…. Đây là thị trường khách chủ yếu tham gia các chương trình du lịch thăm lại chiến trường xưa và các đoàn khách du lịch Cựu chiến binh.

Loại hình du lịch văn hoá – lịch sử với chương trình du lịch “Hoài niệm về chiến trường xưa và đồng đội”, “Du lịch con đường huyền thoại” được tạo nên bởi hệ thống di tích chiến tranh đồ sộ và độc đáo. Các di tích lịch sử nổi tiếng là: Địa đạo Vịnh Mốc, Thành cổ Quảng Trị và những địa điểm lưu niệm sự kiện 81 ngày đêm năm 1972, Đôi bờ Hiền Lương – Bến Hải, hàng rào điện tử MC.Namara, sân bay Tà Cơn, đường 9 Khe Sanh, đường Hồ Chí Minh huyền thoại, nghĩa trang liệt sỹ Quốc gia Trường Sơn và Đường 9…. Đã để lại dấu ấn sâu sắc cho nhiều du khách.

Quảng Trị là một trong các địa phương đầu tiên tập trung khai thác loại hình du lịch hoài niệm. Theo thống kê, hàng năm, hàng triệu lượt du lịch trong nước tới đây để tìm hiểu về truyền thống lịch sử cách mạng, thăm lại chiến trường xưa và tri ân các anh hùng liệt sỹ. Mỗi du khách đến đây không chỉ để tham quan thiên nhiên, tìm hiểu con người của vùng đất “kiên trung” mà còn để hoài niệm về một thời đã xa, để lật giỡ từng trang lịch sử qua những chứng tích chiến tranh còn lại. Vào các dịp lễ lớn như: Ngày chiến thắng 30/4, ngày thương bình liệt sỹ 27/7, ngày Quốc khánh 02/9…. Lượng khách đổ về mảnh đất lửa tăng đột biến. Điều đó cũng có nghĩa rằng trong tương lai thị trường khách nội địa vẫn sẽ đóng vai trò quan trọng, quyết định sự phát triển của du lịch Quảng Trị.

Hầu hết các cơ sở lưu trú đều đã được quan tâm nâng cao chất lượng dịch vụ như tăng cường trang thiết bị, tiện nghi phục vụ; đào tạo lao động; đa dạng hoá sản phẩm, dịch vụ hướng tới tính chuyên nghiệp trong hoạt động kinh doanh, phục vụ khách. Năm 2014, Quảng Trị có trên 160 cơ sở lưu trú du lịch với khoảng 2.425 buồng, trong đó có 66 cơ sở lưu trú được xếp hạng với tổng số 1.497 buồng (chiếm tỷ trọng 42% số cơ sở và 61% số buồng); có 56 cơ sở lưu trú du lịch đạt tiêu chuẩn 1- 2 sao; 05 cơ sở lưu trú du lịch đạt tiêu chuẩn 3 sao và 02 cơ sở lưu trú đạt tiêu chuẩn 4 sao.

Các cơ sở ăn uống rất phong phú, đa dạng về loại hình bao gồm nhà hàng, café, quán bar, quán ăn nhanh…. Dịch vụ ăn uống có thể nằm trong các cơ sở lưu trú nhằm phục vụ nhu cầu ăn uống, nghĩ ngơi, hội họp và giao lưu của khách đang lưu trú tại các khách sạn. Ngoài ra còn có các cửa hàng ăn uống tư nhân nhỏ phục vụ chủ yếu các món ăn Việt Nam bình dân nằm ở khu vực thành phố Đông Hà, thị xã Quảng Trị, khu vực Lao Bảo, khu Dịch vụ Du lịch Cửa Việt – Cửa Tùng, các bãi biển và các thị trấn.

Hệ thống nhà hàng cũng đã có nhiều biến đổi, cung cách phục vụ đã được chú trọng hơn, đội ngũ tay nghề qua đào tạo đã được nâng lên một bước. Hiện nay, các cơ sở nhà hàng, khách sạn lớn có sự đầu tư mạnh cho dịch vụ này. Năm 2013 toàn tỉnh có hơn 3.400 nhà hàng phục vụ ăn uống với 414.000 chỗ ngồi đáp ứng nhu cầu của người dân địa phương và khách du lịch. Cùng với đà phát triển của du lịch, việc đầu tư phát triển hệ thống các cơ sở ăn uống phục vụ du lịch cũng được chú trọng hơn. Hệ thống cơ sở hạ tầng Du lịch cũng đã được quan tâm song chưa đáp ứng kịp với nhu cầu phát triển Du lịch.

Hiện nay, Quảng Trị đã quy hoạch 6 khu dành cho đầu tư và phát triển Dịch vụ – Du lịch cao cấp và cộng đồng. Đặc biệt là các Khu Cửa Viêt – Cửa Tùng – Đảo Cồn Cỏ. Quảng Trị đang mời gọi các nhà đầu tư về Du lịch đến với Quảng Trị để đầu tư và khai thác có hiệu quả, bền vững về Du lịch. Không những ưu đãi về đầu tư mà mọi thủ tục Đầu tư sẽ được hướng dẫn, giúp đỡ một cách thuận lợi và nhanh chóng.

Tác giả bài viết này cũng mới nêu những nét tiềm năng nổi trội về Du lịch Quảng Trị và mong có được các nhà đầu tư, hiến kế để khai thác hiệu quả các tài nguyên giàu có cùng con người Quảng Trị thật thân thiện và thân yêu.